Lưu Lộ (hay còn gọi là Lưu Gia Ức) sinh năm 1989 ở Đại Liên, Liêu Ninh (Trung Quốc). Bố anh là công nhân, mẹ là kỹ sư. Xuất thân trong gia đình trí thức nhưng nam sinh không thừa hưởng sự xuất sắc của bố mẹ.
Ngay từ cấp 1, anh đã không quan tâm đến các môn học khác ngoài Toán. Điều ước lớn nhất của Lưu Lộ lúc đó là không phải đến trường. “Tôi không thích học, điểm số với tôi không phải là vấn đề”. Lên cấp 2, Lưu Lộ ý thức hơn với việc học, càng ngày càng hứng thú học Toán. “Trong khi bạn bè đang làm bài tập sách giáo khoa, tôi đã bắt đầu tự học lý thuyết số”, Lưu Lộ cho hay.
Lưu Lộ học Toán mọi lúc mọi nơi. Ban đầu, bạn bè và giáo viên đều cho rằng, điểm Toán của anh sẽ rất cao. Tuy nhiên, mọi thứ trái ngược so với suy nghĩ của số đông. Điểm Toán của nam sinh lúc cao lúc thấp không ổn định.
Thấy điều lạ, lúc này, bố mẹ anh chủ động hỏi giáo viên mới biết, dù kết quả cuối cùng Lưu Lộ làm đúng nhưng quá trình giải bài không phù hợp với nội dung học. Cứ như vậy, thành tích học tập của anh gần như đứng ‘đội sổ’ trong lớp.
Ý thức được tình trạng học kém, nếu tiếp tục tương lai Lưu Lộ sẽ chẳng thể nghiên cứu Toán học. Do đó, năm lớp 9, anh lên kế hoạch học tập để bù đắp kiến thức thiếu sót. Năm 2005, tham gia kỳ thi tuyển sinh cấp 3, Lưu Lộ đỗ vào một trường THPT trọng điểm địa phương với thành tích tốt. Ngay khi nhận kết quả, cả gia đình và thầy cô đều bày tỏ sự ngạc nhiên.
Vào cấp 3, Lưu Lộ tiếp tục chỉ học mỗi Toán và không chú ý đến các môn khác. Lúc này, anh chủ yếu nghiên cứu Toán bằng sách tiếng Anh. Vừa tìm hiểu Toán, anh vừa tự học cả tiếng Anh một cách hệ thống. Kết quả, cuối kỳ điểm môn tiếng Anh của Lưu Lộ được cải thiện.
Với môn Toán, tình hình không tốt hơn, giáo viên nhiều lần phản ánh việc đáp án Lưu Lộ đưa ra chính xác nhưng các bước làm chưa phù hợp. Không nghe lời khuyên của thầy cô, điểm số của anh lẹt đẹt, không bứt phá. Đến năm lớp 12, Lưu Lộ nhận ra, tình trạng này sẽ không thể đỗ đại học. Anh tiếp tục vùi đầu vào ôn thi cấp tốc.
Năm 2008, tham gia kỳ thi tuyển sinh đại học, Lưu Lộ được 575 điểm đỗ vào Viện Khoa học Toán học và Công nghệ Máy tính thuộc Đại học Trung Nam (Trung Quốc). Lên đại học, Lưu Lộ thay đổi hoàn toàn, học đều các môn. Không hiểu chỗ nào, anh chủ động hỏi giáo sư chuyên ngành. Hàng ngày, Lưu Lộ đến thư viện để mượn sách từ tiếng Anh đến Toán học.
Năm thứ 2 đại học, Lưu Lộ biết đến Logic Toán học, đặc biệt là Toán học Nghịch đảo. Vì quan tâm vấn đề này, anh quyết định tự học và nghiên cứu chuyên sâu. Giai đoạn này, Lưu Lộ cũng tiếp xúc với Phỏng đoán Seetapun, do nhà Toán học người Anh David Seetapun, đưa ra năm 1990.
Trong giây phút bộc phát, Lưu Lộ nói: “Tôi muốn trở thành người đầu tiên trên thế giới giải quyết vấn đề này”. Ngay sau đó, anh bắt đầu dành nhiều thời gian nghiên cứu lý thuyết Toán học liên quan. Sau thời gian nghiên cứu, đột nhiên nảy ra ý tưởng nên Lưu Lộ đã viết một bài báo liên quan đến lý thuyết đã suy luận.
Không chắc chắn ý tưởng giải quyết vấn đề đúng hay không, để chứng minh tính xác thực, Lưu Lộ đã đổi tên thành Lưu Gia Ức. Dưới sự hướng dẫn của nhà Toán học Hầu Chấn Đỉnh, Lưu Lộ trình bày nội dung bài nghiên cứu bằng tiếng Anh, sau đó gửi đến Tạp chí The Journal of Symbolic Logic.
1 tháng sau, anh nhận được thư trả lời từ GS Dennis Hansberger – nhà Toán học người Mỹ, chuyên gia nghiên cứu Lý thuyết số và Tổ hợp, cho hay: “Bản thân là người nghiên cứu Phỏng đoán Seetapun, nhưng tôi chưa bao giờ chứng minh thành công”.
Ông nhận định, nghiên cứu của Lưu Lộ giải quyết vấn đề Toán học quan trọng hơn 2 thập kỷ, chưa ai làm được. Thậm chí, GS Dennis Hansberger còn đưa nghiên cứu của Lưu Lộ cho các nhà khoa học khác thẩm định. Họ đều cho rằng, nghiên cứu này giải quyết thành công Phỏng đoán Seetapun.
Để bàn luận sâu hơn về vấn đề trên, năm 2012, Lưu Lộ được mời đến tham gia Hội nghị Học thuật Logic Toán học tổ chức tại Đại học Chicago (Mỹ). Với tư cách là tác giả bài nghiên cứu, Lưu Lộ trình bày báo cáo dài 40 phút và nhận được sự nhất trí từ 12 chuyên gia hàng đầu có mặt tại hội nghị.
Thời điểm đạt được thành tựu, Lưu Lộ đang là sinh viên năm cuối. Phải đến lúc này, bố mẹ mới thừa nhận, Lưu Lộ là thiên tài Toán học. Để đẩy nhanh quá trình nghiên cứu của Lưu Lộ, 3 học giả Lâm Quần, Lý Bang Hà và Đinh Hạ Huề của Viện Khoa học Trung Quốc đã viết thư gửi Bộ GD-ĐT nước này, chấp thuận trường hợp ngoại lệ của Lưu Lộ, cấp thẳng bằng tốt nghiệp đại học, thạc sĩ và tiến sĩ.
Theo họ, Lưu Lộ là tài năng Toán học hiếm có, cách này sẽ rút ngắn thời gian học để tập trung nghiên cứu. Nhằm giữ chân thiên tài Toán học, năm 2012, Đại học Trung Nam (Trung Quốc) quyết định bổ nhiệm Lưu Lộ làm giáo sư. Ở tuổi 23, anh trở thành một trong những Giáo sư Toán học trẻ nhất Trung Quốc thời điểm đó.
Trở thành GS trẻ tuổi của trường, Đại học Trung Nam cho phép Lưu Lộ tham gia giảng dạy chương trình đào tạo thạc sĩ và tiến sĩ. Đồng thời, anh còn là nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Toán học Hầu Chấn Đỉnh thuộc Đại học Trung Nam (Trung Quốc).
Ông Trương Nghiêu Học – Hiệu trưởng Đại học Trung Nam (Trung Quốc), lúc bấy giờ, cho biết, chính sách bổ nhiệm này mang đến nền tảng tốt cho tài năng trẻ xuất sắc thực hiện hoài bão. “Chúng tôi mong muốn GS Lưu Lộ sẽ cống hiến hết mình cho nghiên cứu khoa học nước nhà”.
Ngoài danh hiệu giáo sư, Lưu Lộ còn nhận được 1 triệu NDT (3,4 tỷ đồng) tiền thưởng. Một nửa phục vụ công tác nghiên cứu khoa học của GS, còn lại để cải thiện cuộc sống. Đến nay, sau 12 năm, GS Lưu Lộ vẫn gắn bó với công việc giảng dạy Đại học Trung Nam (Trung Quốc). Ngoài ra, anh còn tập trung vào nghiên cứu Toán học ứng dụng.
Nhờ thành tích nghiên cứu xuất sắc này, GS Lưu Lộ từng nhận được một số giải thưởng danh giá như:
– Năm 2012, tại lễ trao giải Người Trung Quốc có tầm ảnh hưởng trên thế giới, Lưu Lộ là 1 trong 11 cá nhân xuất sắc giành giải thưởng, sau những đóng góp to lớn trong lĩnh vực Toán học.
– Cùng năm, anh còn nhận được 2 giải thưởng của Quỹ Khoa học quốc gia Trung Quốc và Hiệp hội Khoa học & Công nghệ Trung Quốc.
– Năm 2015, anh nhận được giải thưởng cống hiến cho Khoa học & Công nghệ quốc tế của Hiệp hội Toán học Mỹ.
– Năm 2021, GS Lưu Lộ lọt top 100 nhà khoa học có tầm ảnh hưởng do Tạp chí Nature bình chọn và nhận được giải Ngôi sao hy vọng.
