Trịnh Bồng (1749-1791) là con của Trịnh Giang, cũng là vị chúa Trịnh cuối cùng trong lịch sử Việt Nam. Khi ông lên nắm quyền, cơ nghiệp của nhà Chúa đã suy yếu. Phía Bắc có nạn kiêu binh hoành hành, triều đình bất lực. Phía Nam có quân Tây Sơn của ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ với binh lực áp đảo.
Năm 1786, Nguyễn Huệ tiến ra Bắc với danh nghĩa “Phù Lê diệt Trịnh”. Quân Trịnh yếu đuối nhanh chóng tan rã, để mất Thăng Long vào tay quân Tây Sơn chỉ trong một tháng. Trịnh Bồng khi đó đã ngoài 40 tuổi, phải bỏ trốn về Hưng Yên.
Năm 1788, Nguyễn Huệ lên ngôi, lấy hiệu là Quang Trung, tiếp tục Bắc tiến để đánh tan thế lực vua Lê, chúa Trịnh, cùng hàng vạn quân Thanh tại Thăng Long.
Kết thúc chiến dịch, vua Lê Chiêu Thống phải trốn sang Trung Quốc, Trịnh Bồng cũng bị truy đuổi gắt gao, lánh sang Ai Lao và qua đời tại đây. Theo sách Hoàng Lê nhất thống chí, Trịnh Bồng được mô tả là người thật thà, không có hùng tâm làm chúa. Khi biết cơ nghiệp cha ông không thể cứu vãn, ông bỏ đi tu hành, không có ý định cầu viện ngoại bang để xây dựng lại thế lực họ Trịnh.
